Choroba zwyrodnieniowo-wytwórcza stawów jest najczęstszą chorobą układu ruchu, charakteryzującą się „degradacją” powierzchni stawowych oraz kościotworzeniem. Choroba najczęściej atakuje kolana, kręgosłup, stawy palców rąk i stóp, biodra, ale może też dotyczyć każdego stawu. Dzisiejszy wpis poświęcony został problematyce choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego. Chorobę cechują zmiany patologiczne w obrębie chrząstki stawowej. Proces chorobotwórczy rozwija się w wyniku zaburzenia nie tylko jakości ale również ilości chrząstki stawowej, która odpowiada za amortyzację ruchów stawu oraz umożliwienie przemieszczania się powierzchni stawowych.
Chorobę charakteryzuje stała progresja zmian patologicznych, których nie można wyleczyć. Choroba zwyrodnieniowa atakuje także pozostałe struktury stawu – kość pod chrząstką stawową, torebkę stawową, więzadła, ścięgna i mięśnie. W rezultacie pojawiają się dokuczliwe dolegliwości bólowe oraz sztywność stawu, a w dalszej konsekwencji dochodzi do zniekształcenie jego obrysów oraz ograniczenie ruchomości. Jakość życia pacjenta zostaje znacznie obniżona.
Rola fizjoterapeuty w tym miejscu polega na podejmowaniu działań w celu zahamowania oraz zapobiegania dalszemu zużywaniu powierzchni stawowych, jak również działaniu przeciwbólowym.
Etiologia jest bardzo różna. Należy wskazać:
- pierwotną, o nieznanej przyczynie gdzie częstość jej występowania zwiększa się z wiekiem;
- wtórną, w której występują określone czynniki predysponujące do jej powstania, w tym np.: urazy ( np. Złamania śródstawowe, urazy więzadeł), septyczne zapalenie stawów, martwica jałowa, Choroba Pageta, Staw Charcota, martwica jałowa, Choroba Perthesa, złuszczenie głowy kości udowej, dysplazja stawów biodrowych, RZS, związane z innymi chorobami (np. cukrzycą, nadczynnością przytarczyc). Nie należy zapominać o czynnikach jatrogennych.
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego daje wiele objawów klinicznych, do których należy m.in. ból w okolicy stawu biodrowego najczęściej zlokalizowany w okolicy pachwinowej lub okolicy krętarza większego, niejednokrotnie promieniujący do kolana. Wspomniany ból ma charakter palący, który ustępuje po wypoczynku. W wyniku podrażnienia nerwu zasłonowego może dojść do wystąpienia dolegliwości bólowych w okolicy stawu kolanowego. Kolejnym objawem klinicznym choroby zwyrodnieniowej jest poranna sztywność oraz sztywność po bezruchu. U chorych dochodzi także do ograniczenia ruchomości w obrębie stawy biodrowego.
Terapia pacjentów borykających się z chorobą zwyrodnieniową powinna być nakierowana na wiele aspektów. Jednym z nich jest przeciwdziałanie progresji zmian zwyrodnieniowych, a także poprawa jakości życia pacjenta. W rehabilitacji nie należy koncentrować się wyłącznie na chorej kończynie- wręcz przeciwnie program leczenia powinien obejmować również zdrową kończynę. W procesie usprawniania należy także zwracać uwagę na element edukacji pacjenta, choćby w zakresie prawidłowego chodu wg koncepcji PNF. To bardzo istotny element całej terapii, bowiem w trakcie fazy podporowej chodu kluczową rolę odgrywa kontrolowanie napinania mięśni pośladkowych przez pacjenta, co oddziałuje na lepszą stabilizację miednicy w płaszczyźnie czołowej. Niejednokrotnie zdarza się, że pacjent musi korzystać z pomocy ortopedycznych tj. np. laska, kula czy balkonik. Ten element wymaga również zwrócenia szczególnej uwagi na np. ustawienie odpowiedniej wysokości laski, nauka chodzenia po różnych terenach itp.
Jeśli u Twojego pacjenta stwierdzone zostały zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego z powodzeniem możesz zastosować techniki energii mięśni w obrębie miednicy i kończyn dolnych. Dodatkowo możesz wykorzystać technikę PNF hold-relax napnij rozluźnij lub hamowanie zwrotne. Warto także wdrożyć terapię mającą na celu przywrócenie prawidłowego funkcjonowania układu mięśniowo-powięziowego danej okolicy (okolica miednicy, kręgosłupa lędźwiowego, piersiowego oraz kończyn dolnych ) np. poprzez techniki dezaktywujące punkty spustowe (np. dry needling) dające dolegliwości bólowe. Ponadto dobre efekty daje praca na bruzdach międzymięśniowych okolicy: miednicy i stawu biodrowego, czworogłowego uda, pośladkowych, gruszkowatego, naprężacza powięzi szerokiej, czworobocznego lędźwi, itp. W terapii pacjentów z chorobą zwyrodnieniową biodra stosuje się także masaż głęboki, masaż poprzeczny, technikę aktywnego rozluźniania, taping. Terapia manualna dysponuje także szeroką gamą technik o działaniu przeciwbólowym np. masaż funkcyjny, trakcja w stawie biodrowym, trakcja pulsacyjna itp.
Przedstawione powyżej techniki stanowią jedynie przykłady terapii jaką można wdroży w procesie usprawniania pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego. Należy pamiętać, że właściwy plan rehabilitacji uzależniony jest od wielu czynników- przede wszystkim aktualnego stanu pacjenta.
Zapraszamy do zapoznania z naszą ofertą kursów dla fizjoterapeutów.
Kontakt 609808407