Anatomia:
Anatomicznie pod rzepką znajduje się bardzo mocne pasmo tkanki włóknistej-więzadło rzepki, które schodzi się z rzepką na przednią powierzchnię piszczeli. Po obu stronach rzepki (za nią) znajdują się kłykcie: przyśrodkowy i boczny, zaś poniżej rzepki możemy wyczuć guzowatość piszczeli.
Mechanizm powstawania:
Na urazy w obrębie więzadeł rzepki szczególnie narażone są osoby, których dotyczy problem osłabionego kolagenu. Przykładem jednostek chorobowych może posłużyć m.in. układowy toczeń rumieniowaty, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek. Do grupy podwyższonego ryzyka należą osoby stosujące steroidy. Dodatkowo na powyższe urazy narażeni są także pacjenci, u których przeprowadzane były zabiegi na stawie kolanowym, np. artroplastyka, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego z przeszczepem środkowej 1/3 części więzadła właściwego rzepki.
Kolejną patologią w obrębie stawu kolanowego jest schorzenie nazywane kolanem skoczka. Nieprawidłowość ta polega na uszkodzeniu więzadła właściwego rzepki w miejscu, w którym łączy się ono z rzepką i dotyka głównie osoby aktywne sportowo. Nieprawidłowość ta jest często bagatelizowana przez pacjentów i w wyniku zaniedbań problem się pogłębia, doprowadzając do dalszych degeneracji w obrębie stawu kolanowego. Brak odpowiedniego leczenia skutkuje przerodzeniem się pozornie niegroźnej dolegliwości w poważne stany przewlekłe. Do głównych przyczyn występowania kolana skoczka zaliczyć można liczne przeciążenia, które w połączeniu z nieprawidłową biomechaniką kończyny i niewłaściwą stabilizacją centralną odpowiadają za występowanie choroby. To właśnie te sumujące się mikrourazy aparatu wyprostnego stawu kolanowego oraz przeciążenia mogą doprowadzić do poważnego w konsekwencji zwyrodnienia więzadła właściwego rzepki, co w konsekwencji skutkuje osłabieniem tej struktury.
Siły oddziaływujące na więzadło właściwe rzepki są największe przy 60o zgięciu stawu kolanowego. Podczas wchodzenia po schodach siły te wynoszą ok. 3,2 razy więcej niż masa ciała. Do rozerwania więzadła właściwego rzepki dochodzi przy obciążeniu ok 17 razy większym. Jeśli więzadło wykazuje cechy degeneracji zazwyczaj potrzeba mniejszej siły aby doszło do uszkodzenia.
Do urazów najczęściej dochodzi przy zgiętym kolanie (np. podczas ratowania się przed upadkiem) gdy zachodzi gwałtowny skurcz ekscentryczny mięśnia czworogłowego uda. W takiej sytuacji siły transmitowane poprzez rzepkę na więzadło właściwe są bardzo duże i gwałtowne.
W jaki sposób rozpoznajemy rozerwanie więzadła właściwego rzepki?
Przede wszystkim pacjent odczuwa dolegliwości bólowe oraz nie jest w stanie kontynuować aktywności. Przemieszczanie masy ciała na uszkodzoną kończynę jest niemożliwe lub odbywa się z asekuracją. Bardzo często pojawia się rozległy krwiak. Wyczuwalne jest nadmierne przemieszczanie się rzepki w kierunku proksymalnym. Dodatkowo między rzepką a guzowatą kością piszczelową występuje wolna przestrzeń oraz brak napięcia.
Jeśli u Twojego pacjenta doszło do całkowitego zerwania więzadła właściwego rzepki konieczna będzie interwencja chirurgiczna. Kluczową rolę odgrywa tu szybkość poddania się operacji. Generalnie jeśli do naprawy dojdzie w przeciągu 2 tygodniu od wystąpienia urazy, wówczas pacjent ma bardzo wysokie rokowania. Częściowe uszkodzenie więzadła właściwego rzepki w zależności od stopnia uszkodzenia możemy starać się stosować zabiegi terapii manualnej oraz fizykoterapię. Jednakże przerwanie znacznej części ciągłości włókien więzadła u młodych aktywnych fizycznie osób w większości przypadków doprowadzi do zerwaniem całkowitego. W procesie powrotu do sprawności fizycznej równie ważny jest odpowiedni program postepowania pooperacyjnego. Długotrwałe unieruchomienie kończyny może nieść za sobą szereg skutków, do których należy m.in. osłabienie siły mięśni, utrata masy kośćca, trudności z odzyskaniem pełnego zakresu ruchomości, zmniejszenie mobilności rzepki a także obniżenie jej położenia.
W postępowaniu fizjoterapeutycznym terapeuta powinien pracować miejscowo na więzadle właściwym w celu mobilizacji więzadła (przyśpieszenie przebudowy włókien kolagenowych – w tym celu bardzo przydatne będą techniki masażu poprzecznego podłużnych technik powięziowych, Dry Needling czy BLT) i tkankach sąsiadujących w celu zapobiegania zrostom oraz utracie mobilności (restrykcje, adhezje) tu przydatne będą bezpośrednie techniki powięziowe, masaż głęboki. Ponadto bardzo istotna jest także praca na strukturach okołostawowych (więzadła, powięzi oraz mięśnie) dla uzyskania poprawy ustawienia oraz mobilności rzepki, co osiągniemy dzięki zastosowaniu terapii manualnej stawowej, bezpośrednich technik mięśniowo-powięziowych, MET, czy rozluźnianiu pozycyjnym.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą kursów dla fizjoterapeutów, osteopatów i lekarzy. Szczegóły w zakładce „Kursy i szkolenia” oraz pod numerem: 609-808-407
.,